اختلال کمتوجهی/بیشفعالی (ADHD)
مقدمه
اختلال کمتوجهی/بیشفعالی (ADHD) یکی از شایعترین اختلالات روانی در کودکان و نوجوانان است که میتواند به بزرگسالی نیز ادامه یابد. این اختلال با مشکلاتی در توجه، کنترل تکانه و فعالیتهای حرکتی بیش از حد مشخص میشود. در این مقاله به بررسی علل، نشانهها، تشخیص و درمان ADHD پرداخته خواهد شد.
1. تعریف و تاریخچه
ADHD به عنوان یک اختلال عصبی-رشدی شناخته میشود که معمولاً در دوران کودکی تشخیص داده میشود. اولین بار در سال 1902 توسط پزشک انگلیسی، سر فریدریک گوردون براون توصیف شد. او رفتارهای بیشفعال و کمتوجهی را در کودکان مورد بررسی قرار داد.
2. علل ADHD
علل دقیق ADHD هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما تحقیقات نشان میدهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و بیوشیمیایی ممکن است نقش داشته باشند:
- عوامل ژنتیکی: مطالعات نشان دادهاند که ADHD معمولاً در خانوادهها وجود دارد و احتمال بروز آن در افرادی که والدین یا خواهر و برادر مبتلا دارند بیشتر است (Faraone et al., 2005).
- عوامل محیطی: قرار گرفتن در معرض سموم مانند سرب یا مصرف الکل و سیگار توسط مادر در دوران بارداری نیز ممکن است خطر ابتلا به ADHD را افزایش دهد (Nigg, 2006).
- عوامل بیوشیمیایی: برخی از تحقیقات نشان دادهاند که عدم تعادل مواد شیمیایی مغز مانند دوپامین ممکن است با ADHD مرتبط باشد (Biederman & Faraone, 2005).
3. نشانهها
نشانههای ADHD معمولاً به سه دسته تقسیم میشوند:
1. کمتوجهی:
- ناتوانی در تمرکز بر جزئیات
- فراموش کردن کارها یا وظایف روزمره
- دشواری در پیگیری دستورالعملها
2. بیشفعالی:
- حرکت مداوم یا بیقراری
- صحبت کردن بیش از حد
- مشکل در بازی یا فعالیتهای آرام
3. کنترل تکانه:
- قطع کردن صحبت دیگران
- عدم توانایی انتظار برای نوبت
4. تشخیص
تشخیص ADHD معمولاً شامل ارزیابی جامع توسط یک متخصص سلامت روان است. این ارزیابی شامل مصاحبه با والدین، معلمان و خود فرد مبتلاست تا نشانهها و تأثیر آنها بر زندگی روزمره بررسی شود (American Psychiatric Association, 2013).
5. درمان
درمان ADHD معمولاً شامل ترکیبی از داروها و روشهای غیر دارویی است:
- داروها: داروهای محرک مانند متیل فنیدات (Ritalin) و آمفتامینها (Adderall) معمولاً برای کاهش نشانههای ADHD تجویز میشوند.
- رویکردهای غیر دارویی: مشاوره روانشناختی، آموزش مهارتهای اجتماعی و برنامههای آموزشی ویژه نیز میتوانند مفید باشند.
نتیجهگیری
ADHD یک اختلال پیچیده است که نیازمند توجه ویژهای به تشخیص زودهنگام و درمان مناسب دارد. با افزایش آگاهی درباره این اختلال، امید به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا بیشتر شده است.
منابع
1. American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental